Mobbing w pracy to zjawisko trudne do precyzyjnego zdefiniowania, a jego granice mogą być rozmyte. Jednocześnie coraz więcej osób jest świadomych jego występowania. Z raportu UCE Research i platformy ePsycholodzy.pl wynika, że w drugiej połowie 2023 roku aż 41,4 proc. pracowników w Polsce doświadczyło w miejscu pracy zachowań o charakterze mobbingowym.
Czym jest mobbing w pracy?
Zgodnie z polskim prawem mobbing to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, które polegają na jego uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu. Z mobbingiem mamy do czynienia zatem wtedy, gdy określone zachowania trwają przez dłuższy czas – działanie sprawcy nie może być jednorazowe. Mobbing dotyczy też konkretnej osoby, a nie całej grupy pracowników.
Aby określone zachowanie można było uznać za mobbing w pracy musi ono:
- wywołać u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej
- powodować lub mieć na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika
- powodować lub mieć na celu izolowanie pracownika lub wyeliminowanie go z zespołu współpracowników
Jakie zachowania można uznać za mobbing w miejscu pracy?
Mobberem, czyli sprawcą mobbingu może być pracodawca, bezpośredni przełożony, a nawet współpracownik. Mobbing w pracy może mieć formę zarówno zachowania czynnego, jak i biernego. Oznacza to, że za mobbing można uznać zarówno obraźliwe zwroty i komentarze, jak również ignorowanie i wykluczanie pracownika.
Z badania przeprowadzonego przez UCE Research i platformę ePsycholodzy.pl wynika, że pracownicy w Polsce najczęściej skarżą się na:
- otrzymywanie bezsensownych zadań
- bycie obiektem obmawiania i plotek
- dostawanie sprzecznych poleceń
- padanie ofiarą komentarzy świadczących o zazdrości lub zawiści
- doświadczanie krzyku, przekleństw i wyzwisk
Mobbingiem w miejscu pracy może być też uporczywa krytyka, utrudnianie dostępu do informacji i narzędzi, a także groźby i zastraszanie.
Kiedy nie mamy do czynienia z mobbingiem w pracy?
Nie ma określonego katalogu zachowań, które można uznać jako mobbing. To czy określone zachowanie jest mobbingiem w miejscu pracy należy oceniać biorąc pod uwagę kontekst całej sytuacji, w tym m.in. częstotliwość takich zachowań, ich intensywność oraz wpływ na pracownika. Za mobbing trudno będzie więc uznać jednorazowe zachowanie ośmieszające lub poniżające pracownika czy uzasadnioną krytykę.
Nawet jeśli atmosfera w firmie, w której pracujesz, nie spełnia definicji mobbingu, ale po prostu, czujesz się w niej źle to i tak warto podjąć następujące kroki:
- napisać dobre cv,
- poszukać nowej pracy,
- złożyć wypowiedzenie u aktualnego pracodawcy,
- rozpocząć nowa karierę,
- i na koniec, gdy już emocje opadną - wystawić opinię byłemu pracodawcy, twoje doświadczenie i ocena mogą być istotne dla przyszłych osób aplikujących do tej firmy.
Jak reagować na mobbing w pracy?
Pracownik, który uważa, że jest ofiarą mobbingu, powinien jak najszybciej podjąć odpowiednie działania. Przede wszystkim warto zebrać wszystkie możliwe dowody, świadczące o zachowaniach mobbingowych. Mogą to być notatki z opisami konkretnych zdarzeń, maile lub nagrania rozmów. O podejrzeniu mobbingu powinno się jak najszybciej zawiadomić przełożonego lub dział HR. Jeśli w firmie działają związki zawodowe, można zgłosić się również do nich. W sytuacji, gdy powyższe kroki nie przyniosą oczekiwanego rezultatu, można złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy. W każdej sytuacji warto skonsultować się z prawnikiem, który poinformuje o przysługujących prawach i podpowie odpowiednie kroki.
Ostatnie opinii
Odszkodowanie i zadośćuczynienie za mobbing
Pracownik, który padł ofiarą mobbingu może rozwiązać z tego powodu swoją umowę o pracę, zarówno za wypowiedzeniem, jak i bez wypowiedzenia. Niezależnie od tego, czy mobbingowany pracownik zdecyduje się rozwiązać umowę o pracę, czy nie, może on dochodzić przed sądem od pracodawcy odszkodowania lub zadośćuczynienia.
Odszkodowanie ma na celu naprawienie szkody, jakiej doznał pracownik na skutek mobbingu. Mogą to być koszty faktycznie poniesione przez pracownika (np. koszty wizyt u psychologa lub psychiatry bądź koszty przepisanych przez nich leków), a także utracone korzyści (np. premie lub nagrody, których nie przyznał pracownikowi sprawca mobbingu). Wysokość odszkodowania za mobbing nie może być niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może też dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Wartość zadośćuczynienia szacuje sam pracownik, a sąd w toku postępowania może ją skorygować.
Uzyskaj dostęp do swojego konta i dodaj komentarz